Geen zin meer in AI-overzichten? Zo zoek je zonder!

In dit artikel:

Google heeft in Nederland AI-overzichten toegevoegd aan de zoekresultaten: door grote taalmodellen samengestelde samenvattingen die bovenaan de resultatenpagina verschijnen en direct antwoord geven op complexe vragen. De AI doorzoekt webbronnen, identificeert kernpunten en formuleert één leesbaar antwoord, vaak met links naar gebruikte bronnen.

Dat scheelt tijd, maar roept ook zorgen op. De modellen kunnen onnauwkeurig zijn en “hallucineren”: feitelijke fouten die variëren van onschuldige slordigheden tot potentieel gevaarlijke of absurde adviezen. Bovendien vrezen uitgevers en website-eigenaren dat gebruikers minder vaak doorklikken naar oorspronkelijke artikelen, wat advertentie-inkomsten en de beloning voor redactioneel werk onder druk zet. Makers zien het als een risico voor de economische basis van betrouwbare online informatie.

Wie bewust zonder die AI-samenvattingen wil zoeken, heeft meerdere opties. Je kunt standaard een zoekopdracht afsluiten met de tekens -AI; Google behandelt die query dan alsof je geen AI-overzicht wilt. Na een zoekopdracht kun je ook op “Web” (of Meer > Web) klikken om alleen de klassieke lijst met links te krijgen. Voor permanente omzeiling bestaan er handige middelen: bepaalde sites die je als standaardzoekmachine instelt voegen automatisch een parameter (&udm=14) toe om AI-vrije resultaten af te dwingen, of je kunt een browserplugin installeren die zoekverkeer ‘de-AIt’.

De invoering zet gebruikers voor keuzes: hoeveel vertrouwen geef je aan AI-antwoorden en vind je het belangrijk dat informatieproducenten eerlijk worden gecompenseerd? De technische opties om AI-samenvattingen te vermijden zijn er; de grotere discussie gaat over betrouwbaarheid, verantwoordelijkheid en de toekomst van onafhankelijke journalistiek op het web.